DEVAM: 59- ABDEST VE
ĞUSÜL'DEN SONRA MENDİL (KULLANMAK)
حَدَّثنَا
أَبُو بَكْرِ
بْن أَبِي
شَيْبَةَ.
وعلي بْن
مُحَمَّد.
قَالاَ:
حَدَّثنَا
وَكِيْع.
حَدَّثنَا
الأَعْمَش،
عَنْ سالَمْ
بْن أَبِي
الجعد، عَنْ
كريب.
حَدَّثنَا
ابْن عَبَاس،
عَنْ خالته
ميمونة؛ قالت:
-
أتيت رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه عَلَيْهِ
وَسَلَمْ
بثوب، حِيْنَ
اغتسل مِنْ الجنابة.
فرده وجعل
ينفض الَمْاء.
İbn-i Abbas
(Radiyallahu anh)'den rivayet edildiğine göre (Nebimizin hanımlarından olan
teyzesi Meymune (Radiyallahu onka) şöyle söylemiştir:
Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve sellem), cünüblükten boy abdesti aldığı zaman
(kurulanması için) Ona bir elbise (peşkir) verdim, kabul buyurmadı ve suyu
silkelemeye başladı.
AÇIKLAMA :
Buhari, Müslim,
Tirmizi, Nesai, Ebu Davud ve Beyhaki'nin rivayet ettikleri bu hadiste,
Peygamber'in muhterem eşlerinden Meymune, Resul-i Ekrem'in boy abdestini
tamamladıktan sonra peştemal, mendil veya benzeri bir elbise ile kurulanmayı
reddettiğini ve mübarek bedeni üzerindeki suyu silkelediğini beyan ediyor.
Ebu Davud
Cünüblükten Ğusül babında hadisi rivayet etmiştir. Şerhi EI-Menhel'de konu
hakkında özetle şu malumat veriliyor: Buhari'nin bir rivayetinde: «Ben O'na bir
parça elbise uzattım. O, eliyle şöyle etti ve istemedi», buyurmuştur.
KURULAMAYI
MEKRUH GÖRENLER
Cabir bin
AbdiIlah. İbn-i Ebi Leyla ve Said bin El-Müseyyeb: bazı zatlar ğusül ve
abdestten sonra bir elbise ile kuruıanmayı mekruh görmüşlerdir, Onların
delillerinden birisi bu hadistir. Fakat onlara hüccet değildir. Çünkü peşkirin
reddedilmesi başka sebeblerden olabilir. Tuhfe'nin, El-Hafız İbn-i Hacer'den
naklettiği gibi zamanın darlığı, verilen peşkirin elverişli olmayışı ve başka
nedenlerle red olayı meydana gelmiş olabilir.}
Kurulamanın
kerahetine hüküm verenlerin gösterdikleri diğer bir delil de İbn-i Şahin'in
En-Nasih ve'l-Mensuh adlı kitabında Enes (r.a.)'den rivayet ettiği şu mealdeki
hadistir: «ResuluIlah (s.a.v.), Ebu Bekir, Ömer, Ali ve İbn-i Mes'ud
(r.anhum)'den hiç birisi abdestten sonra yüzünü mendil ile kurulamazdı.»
Bu hadisin
senedinde Said bin Meysere El-Basri vardır. Buhari onun hadislerini münker
saymış, ibn-i Hibban da onun mevzu hadisler rivayet ettiğini söylemiştir. Hadis
sahih olsa bile onda kurulamanın yasaklığı yoktur. Netice itibarı ile Enes
(r.a.) kurulamayı sabit görmemiştir. Onun sabit görmemesi yasaklamayı
gerektirmez.
KURULAMAYI
MÜBAH GÖRENLER
Osman bin
Affan, Hasan bin Ali, Enes bin Malik, Hasan-i Basri, Ebu Hanife, Malik ve Ahmed
(r.anhum) gerek abdestten ve gerekse ğusülden sonra kurulamayı mübah
görmüşlerdir. Onların delilleri İbn-i Maceh'in (tahric ettiği) çıkardığı
Selman-i Farisi'nin (468 nolu) hadisi ve Tirmizi'nin rivayet ederek pek
kuvvetli olmadığını beyan ettiği şu mealdeki Aişe r.anha'nın hadisidir:
«Resul-i Ekrem
(s.a.v.)'in bir peşkiri var idi. Abdest'ten scnra onunla kurulanır idi.»
Yukarda beyan
edilen hadislerin benzerleri de rivayet edilsede onların da zayıf olduğu
belirtilmiştir. Ancak hadislerin çokluğundan bir kuvvet meydana gelir.
ibn-i Abbas
(r.a.) ise kurulamak abdestte mekruh olup ğusülde mekruh değildir, demiştir.
ŞAFİİLER'İN
GÖRÜŞÜ
Şafii alimlerin
kurulamak hakkındaki kavillerine gelince; en meşhur kavle göre kurulamayı
yapmamak müstahabtır. Bunu yapmanın mübah olduğunu söyleyenler olduğu gibi
mskruh görenler de vardır. Dördüncü bir kavle göre kirleri giderici olduğu için
kurulamak müstahabtır. Beşinci kavle göre yazın mekruh. kışın müstahabtır.
Şafiiler'den
Nevevi der ki bu kaviller. kurulamaya ihtiyaç duyulmamak haline aittir. Şayet
üşütme veya necasetin bulaşması endişesi gibi bir nedenle kurulamaya bir
ihtiyaç duyulursa.. bunda kat'iyyen kerahet yoktur.
SUYU SİLKELEMEK
Hz. Meymune
r.anha)'nın hadisinin sonunda Resul-i Ekrem (s.a.v.)'in ğusül'den sonra suyu
silkelediği bildirilir. El-Menhel yazarı bu konuda da şunu ifade eder:
'Hadis,
gusülden sonra beden üzerindeki suyu silkelemenin caizliğine delalet eder.
Abdesti gusle kıyaslamak mümkündür. Çünkü abdestten sonta suyu silkelemenin
yasaklığına dair sahih bir şey varid olmamıştır. "Abdestten sonra ellerinizi
siIkelemeyiniz'' mealinde rivayet olunan hadis hakkında İbnü's-Salah şöyle der:
«Ben bu hadisi bulamadım. Nevevi de bunun meçhul ve zayıf olduğunu ifade
etmiştir.» İbn-i Hibban da bunu zayıf hadisler arasında ve İbn-i Ebi Hatim de
EI-İlel'de Ebu Hureyre r.a.'den rivayet etmiştir. Bu durumda suyu silkelemenin
mübah kılan Meymune (r.amha)'nın hadisine muarız olan bir sahih hadis yoktur.
Nevevi diyor ki
«Meymune'nin hadisi abdest ve gusülden sonra suyu silkelemede bir beis
olmadığına delalet eder. Arkadaşlarımız muhtelif görüşler beyan
etmişlerdir. En meşhür görüş,
silkelemeyi terketmenin müstahab oluşu ve silkelemenin mekruh olmayışıdır.
İkinci görüş
silkelemenin mekruhluğudur. Üçüncü görüş. yapıp yapmamanın eşitliği ve
mübahlığıdır. Azhar (en açık) ve Muhtar (tercih edilen) kavil de budur. Zira
mübahlığı hakkında bu sahih hadis varid olmuştur. Yasaklığı hususunda ise bir
şey sabit görülmemiştir ..•.